Jest bardzo mroźnie, już dawno
nie było tak białej zimy. W przedziale pociągu jadącego do Karpacza siedzę wraz
z córką. Chcemy spędzić kilka dni w górach. Zuzia przysypia, zmęczona
przygotowaniami do wyjazdu. Rozglądając się po przedziale dostrzegam coś
błyszczącego, srebrnego pod siedzeniem. Sięgam po okulary, bez nich widzę, jak
kura o zmroku. No proszę, znalazłam cudo, srebrne puzderko wysadzane czerwonymi
kamieniami. Kamienie wyglądają, jak rubiny. Wzór niczym herb, pierwszy raz
widzę coś takiego. Sięgam powoli, czując, że spotka mnie coś magicznego.
Otwieram, a w środku karteczka oraz maleńki portret kobiety, o długich, kręconych
złotych włosach, z twarzą uduchowioną, jak anioł. Gdzie ja ją widziałam? Głowę
bym dała, że twarz nie jest mi obca. Na kartce maleńkimi literami stało
napisane: „Odnajdź Esclarmonde z rodu Montsegur i powiedz, że to co robią jest
słuszne. Pamięć o nich nie zginie”. No tak, oczywiście, teraz wiem, to
Esclarmonde, która spłonęła żywcem w Montsegur za swoje przekonania, wraz z 200
osobami 16 marca 1244 roku!
Gdy tak trzymałam puzderko
wszystko zawirowało, przedział wydłużał się i kurczył, zrobiło mi się gorąco,
moje dziecko przybrało dziwną formę, długą jak żyrafa, wpadłam w tunel, by po
chwili …
Zabolało, upadłam na kocie łby, w
prawej dłoni trzymając puzderko. Jestem na zboczu góry, na drodze wijącej się
do jej szczytu. Na górze zaś ogromne mury, za nimi zamczysko. Nieco poobijana,
oszołomiona, nie wiedząc co czynić, podejrzewając, że jakimś cudem przeniosłam
się do Francji, dokładnie do Montsegur (tak właśnie zapamiętałam ten zamek z
rycin), zaczęłam się przemieszczać w górę. Strach, że przeniosłam się do czasów
średniowiecznych powodował, że miałam galaretowate kolana. Trzęsłam się, jak
osika na wietrze. Było to jednak bardzo prawdopodobne, tak jak to, że właśnie
zmieniłam swoje położenie dość znacznie. Nie zauważyłam wszak oblężenia zamku,
czyli … Póki nie dostanę się na górę, nie dowiem się w jakich czasach się
znajduję. Moje dziecko w pociągu, sama, choć zdaje się, że bezpieczniejsza niż
ja. Koniecznie muszę odnaleźć Esclarmonde.
Brama, a właściwie wrota,
przerastały moje wyobrażenia. Mury miały kilka metrów wysokości. Nie tak to
sobie wyobrażałam. Wszystko było ogromne, czułam się jak krasnal. Zaraz za
murami kwitło życie, ludzie ubrani … no cóż, nie były to dżinsy. To znaczy mam
przerąbane. Jak to trzeba uważać na to co się mówi, marzenia wypowiadane na
głos się spełniają! Chciałam żyć w średniowiecznej Francji, no i żyję. Już
zaczynają na mnie patrzeć, jak na kosmitę. Znalazłam się w samym sercu siedziby
Katarów. Z ich wierzeniami, które nie do końca synchronizują się z moimi. Muszą mieć jakieś święto, ludzi, jak w
mrowisku. Oprócz tych ubranych skromnie, w szare szaty, widzę też rycerzy.
Przemykają wąskimi uliczkami. Kieruję się za nimi. Góruje nad nami zamek, to
cel mojej podróży. Tylko co ja tam powiem, dzień dobry, czy zastałam Jolkę? Co
ciekawe, rozumiem, co mówią, a przecież z języków, które znam, to wyłącznie
polski, z biedą angielski – kurs bardzo podstawowy. Idę dalej, co mi szkodzi, i
tak pewnie życie stracę na tym łez padole. Sama do siebie zaczynam powtarzać:
trzymaj się i nie daj depresji. Boże, nie wzięłam dziś leków! Panika jest
wszechogarniająca. Nagle czuję na
ramieniu czyjąś dłoń, zamieram w bezruchu. Uff, to kobieta, wygląda na miłą, z
jakąś „fifnie” wiązaną chustą na głowie.
- Witaj nieznajoma, czy mogę Ci w
czymś pomóc? – przemówiła do mnie. O matulu, no pewnie, myślę sobie. Daj mi auto DMC-12 z „Powrotu do Przyszłości”, przeniosę
się do domu, już nie chcę na wakacje, chcę wyłącznie do domu.
- Witaj o Pani – chyba tak
powinnam zagadać – chciałabym dostać się do zamku. Mam do przekazania pilną
wiadomość dla Esclarmonde z rodu Montsegur.
Miałam szczęście, kobieta okazała
się nie być potworem, a kucharką Marie, gotującą na zamku. Jej siostra
natomiast usługiwała Esclarmonde. Obiecała zaprowadzić mnie do niej. Najpierw
jednak musiałam z nią pójść na targ. Marie była sympatyczną, szczupłą kobietą,
miała około 30 lat. Nadawała jak katarynka o swojej siostrze, dwóch braciach,
wszyscy zaliczali się do Doskonałych. Rynek był pełen warzyw, owoców,
gdzieniegdzie dostrzegłam kramy z rybami. Nie było tam mięsa, no ale to akurat
nie powinno mnie mięsożercę dziwić, przecież Katarzy byli wegetarianami.
Prowadzili życie wyjątkowej pobożności, wyznawali doktrynę o reinkarnacji,
praktykowali medytację, nabożeństwa odprawiali na łonie natury, stosowali
regulację urodzeń, uznawali żeński pierwiastek w religii, a przede wszystkim
odrzucali Kościół katolicki, nie uznawali pośredników między sobą a Bogiem, wprowadzili
do swojej religii indywidualne przeżycie, czyli gnosis. W związku ze swoją
pobożnością i skromnością byli zagrożeniem dla Kościoła, coraz więcej ludzi do
nich przystępowało.
Siedziałam na murku, przy
straganie z suszonymi rybami, czekając na Marie. Po około pół godzinie, upojona
zapachami ryb, udałam się za Marie w stronę zamku. Zamek średniowieczny, jak to
zamek, ciężki w swej architekturze, dla mnie piękna toporność, ubóstwiam
budowle z tego okresu. Kiedy mijaliśmy rycerzy, Marie wspomniała, że są to
rycerze, którzy stracili swoje posiadłości podczas krucjaty. Szefem tego
zamieszania był Rajmund de Pereille, wraz z rodzinom ekskomunikowany przez
Kościół za przyjęcie Katarów do Montsegur. Dziwnie i strasznie było patrzeć na
tych ludzi, wiedząc, że nie wyprą się swojej wiary i za to wszyscy zostaną
spaleni na stosie. Kościół katolicki okrutnie rozliczał się ze swoimi
przeciwnikami.
Marie podbiegła do kobiety w
zielonej szacie, po chwili zaś obie odeszły, zostawiając mnie samą na
dziedzińcu. Rozmyślałam, co można by zrobić, by uchronić wszystkich przed
niechybną śmiercią. Z historii wiedziałam, że nastąpi to niebawem. Wiedziałam
również, że choćbym stanęła na uszach, to i tak marne szanse na cokolwiek. W
oddali zobaczyłam Marie, szybkim krokiem zbliżała się do mnie. Esclarmonde czekała na mnie w komnacie na
drugiej kondygnacji. Wyglądała, jak na miniaturce, którą miałam przy sobie.
Przywitałam się i opowiedziałam swoją krótką historię. O dziwo Esclarmonde nie
robiła wielkich oczu, a moją opowieść przyjęła, jako pewnik. Wygląd anioła był
powalający, wokół siebie robiła atmosferę święta. Stała przy wielkim oknie, a
za nią słońce rozświetlało promieniami całą komnatę. Wyglądała zjawiskowo.
Różnice wywodzące się choćby z naszego urodzenia nie były w rozmowie
odczuwalne. Rozmawiałam z nią, jak swój ze swoim. Próbowałam opowiedzieć, co
wydarzy się już niebawem, że stracą wszyscy życie, że powinni natychmiast
opuścić to miejsce, jeśli chcą przeżyć. Patrzyła na mnie spokojnie, nic nie
mówiąc, w końcu zapytała, czy mam jej do przekazania jakąś informację.
Wyciągnęłam puzderko z kieszeni dżinsów, kiedy je dostrzegła, na jej twarzy
zobaczyłam piękny uśmiech i łzę płynącą po policzku. Przeczytałam wiadomość:
„Odnajdź Esclarmonde z rodu Montsegur i powiedz, że to co robią jest słuszne.
Pamięć o nich nie zginie”.
I w tym momencie poczułam
poklepywanie po ramieniu i usłyszałam słowa:
- Hallo, proszę Pani, bileciki do
kontroli!
Zerwałam się na równe nogi, byłam
znów przy swej córce Zuzi, w przedziale był również konduktor, nieco już
rozdrażniony, bo patrzyłam na niego, jak sroka w gnat.
- Bileciki do kontroli Śpiące
Królewny, na całowanie nie liczcie, za stary jestem – powiedział wybuchając
rubasznym śmiechem. Sprawdził bilety i odszedł, zostawiając mnie oszołomioną z
Zuzią.
- Mamusiu, przespałyśmy prawie
całą podróż.
Znajdowałyśmy się kilkanaście
kilometrów od Karpacza. Przed nami kilka dni fantastycznych wycieczek, za mną
magiczna podróż, czy to był tylko sen?
- Zuzia, latem jedziemy do
Francji – powiedziałam ściskając w dłoni rubinowe puzderko.
Kasia Głowacka
